QUAN HỆ HÔN NHÂN GIA ĐÌNH CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI
1. Thế nào là quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngoài?
Theo quy định tại khoản 25 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:
“25. Quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài là quan hệ hôn nhân và gia đình mà ít nhất một bên tham gia là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; quan hệ hôn nhân và gia đình giữa các bên tham gia là công dân Việt Nam nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc tài sản liên quan đến quan hệ đó ở nước ngoài.”
Như vậy một quan hệ hôn nhân gia đình được coi là có yếu tố nước ngoài khi có một trong những điều kiện sau:
+ Có ít nhất một bên tham gia là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài;
+ Các bên tham gia là công dân Việt Nam nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc tài sản liên quan đến quan hệ đó ở nước ngoài
2. Áp dụng pháp luật đối với quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài
Căn cứ vào quy định tại Điều 122 Luật hôn nhân gia đình 2014, các nguồn luật được áp dụng điều chỉnh quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngoài là:
- Điều ước quốc tế mà nước Việt Nam là thành viên: được áp dụng trong trường hợp quy định của điều ước quốc tế khác với quy định của Luật hôn nhân gia đình 2014
- Pháp luật nước ngoài: được áp dụng trong trường hợp các văn bản pháp luật của Việt Nam có dẫn chiếu về việc áp dụng pháp luật nước ngoài (nếu việc áp dụng đó không trái với các nguyên tắc cơ bản được quy định tại Điều 2 của Luật hôn nhân gia đình 2014) hoặc trong trường hợp điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có dẫn chiếu về việc áp dụng pháp luật nước ngoài
- Pháp luật Việt Nam: được áp dụng trong các trường hợp còn lại (kể cả trường hợp pháp luật nước ngoài dẫn chiếu trở lại pháp luật Việt Nam)
3. Thẩm quyền giải quyết cácvấn đề về hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài
Thẩm quyền giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài được quy định tại Điều 123 Luật hôn nhân gia đình 2014 như sau:
- Thẩm quyền đăng ký hộ tịch liên quan đến các quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài được thực hiện theo quy định của pháp luật về hộ tịch.
- Thẩm quyền giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài tại Tòa án được thực hiện theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự.
- Thẩm quyền hủy việc kết hôn trái pháp luật, giải quyết việc ly hôn, các tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, cha mẹ và con, về nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi và giám hộ giữa công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam thực hiện theo quy định của Luật hôn nhân gia đình 2014 và các quy định khác của pháp luật Việt Nam.
4. Các nội dung của quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngoài
Các nội dung của quan hệ hôn nhân gia đình có yếu tố nước ngoài theo quy định của Luật hôn nhân gia đình 2014 bao gồm:
- Kết hôn có yếu tố nước ngoài; ly hôn có yếu tố nước ngoài;
- Xác định cha, mẹ, con có yếu tố nước ngoài; nghĩa vụ cấp dưỡng có yếu tố nước ngoài;
- Áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận;
- Giải quyết hậu quả của việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài.
_HT_